Corsocultuur en Valkerij op UNESCO-lijst Immaterieel Erfgoed
Datum : 17-12-2021
De Nederlandse Corsocultuur en de Valkerij zijn
ingeschreven op de Representatieve Lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van
de Mensheid. Dit maakte het Comité behorende bij het Unesco-verdrag over
immaterieel erfgoed vandaag bekend in Parijs.
Cultuurminister
Ingrid van Engelshoven: "Met deze inschrijving onderstrepen we het
belang van de corsocultuur en de valkerij. Deze vorm en andere vormen van
Immaterieel Erfgoed verbindt mensen en verleent hun een gevoel van
identiteit."
Corsocultuur
Nederland telt zo’n dertig corso’s verspreid over het hele
land. De corso's zijn divers van aard: groot en klein, rijdend, varend en
stilstaand, en met bloemen of met fruit. Sommige corso’s zijn heel klein, maar
ook de grootste corso’s ter wereld rijden in Nederland. Een corso is veel meer
dan alleen een optocht. Het bouwen van de corsowagen en alles wat daar bij komt
kijken, is een sociaal en creatief proces waar de hele gemeenschap gedurende
een groot deel van het jaar mee bezig is. Jong en oud, man en vrouw werken
samen. Kinderen en jongeren worden intensief bij het corso betrokken en de
cultuur wordt overgedragen van generatie op generatie. Daarmee leveren de
corso’s een grote bijdrage aan de sociale cohesie van hun gemeenschap. Door de
inspanning van de Corsokoepel is het gelukt om de Corsocultuur op te nemen op
de Representatieve Lijst.
Valkerij
Valkerij is een levend erfgoed
en Nederland heeft door de eeuwen heen een belangrijke rol gespeeld in de
overdracht van dit erfgoed naar de huidige tijd. Valkerij werd in
2010 toegevoegd aan de Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel
Erfgoed van de Mensheid. Dit multinationale dossier werd destijds voorgedragen
door de Verenigde Arabische Emiraten, België, de Tsjechische Republiek, Frankrijk,
Zuid-Korea, Mongolië, Marokko, Qatar, Saoedi-Arabië, Spanje en Syrië. Sindsdien
hebben meerdere landen zich aangesloten, waaronder Nederland. In Nederland zijn vandaag de dag ongeveer 200
valkeniers verenigd in drie landelijke verenigingen waarin opleiding en
diplomering bijzondere aandacht hebben. Het Nationaal Overleg Valkerij
Organisaties (NOVO), waar de landelijke verenigingen zich in hebben verenigd samen
met het Valkerij Museum in Valkenswaard, spant zich in om dit erfgoed levend te
houden. De inschrijving op de Representatieve Lijst van Immaterieel Erfgoed is mede
door het NOVO mogelijk gemaakt.
Verdrag
In
2012 heeft Nederland het Unesco Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel
Cultureel Erfgoed uit 2003 geratificeerd. De doelstelling van het
Verdrag is het beschermen van het immaterieel cultureel erfgoed. Beschermen of
borgen is voor UNESCO altijd toekomstgericht: voor de volgende generaties. Immaterieel erfgoed bestaat uit tradities, rituelen,
gebruiken en ambachten die door erfgoedgemeenschappen worden beleefd als
erfgoed. Het geeft hen een gevoel van identiteit en continuïteit en zij willen het
doorgeven aan volgende generaties. Immaterieel erfgoed is dynamisch erfgoed en
het borgen ervan vraagt een andere aanpak dan het beschermen van monumenten en
museumobjecten. Immaterieel erfgoed wordt gedragen door gemeenschappen en gaat
mee met zijn tijd. Beschermen betekent dan ook levend houden en kennis en
vaardigheden doorgeven.
Inventaris Nederland
Om voorgedragen te kunnen worden voor de
Representatieve lijst van Unesco, moet het immaterieel erfgoed eerst bijgeschreven
zijn in de Inventaris Immaterieel Erfgoed in Nederland. De coördinatie van deze
inventaris is in handen van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland.